قبل از اینکه به دلایل اصلی عدم استقبال از قهوه اسپشیالتی در ایران بپردازیم بهتر است تنها یک عامل اصلی و اساسی که «عدم شناخت صحیح قهوه اسپشیالتی» است را به عنوان مهمترین دلیل ذکر کنیم. به هزار و یک دلیل که بیان آن در حوصله این مطلب نمیگنجد، باید خاطر نشان کنیم که جمعیت زیادی از ایرانیان تمایلی به جستجو و مطالعه و کسب دانش در مورد مسائل پیرامون خود ندارند. این امر درمورد مصرف مواد غذایی و باورهای اشتباه در این حوزه هم صادق است. در نوشیدن قهوه بارها از افراد مختلف شنیدهایم که «قهوهای میخواهم که دو روز نخوابم!!!»، «یک صد در صد روبوستا مشتی بزن که بیدار بمانم!!!»، «باریستا جون بسازمون!!!!؟؟؟؟» و دیگر جملات این چنینی. ما در تیم قهوه موآ سالها است با این ادبیات روبرو هستیم و نگرانی ما برای خلق باورهای اشتباه در نوشیدن قهوه و عواقب جبران ناپذیر آن درحال افزایش است. لازم دیدیم دانش و تجربیات خود را در قالب یک مقاله کوتاه برایتان بنویسیم.
نقش کافهها و باریستاها در عدم تمایل مصرف قهوه اسپشیالتی در ایران
اگر دقت کرده باشید برندهای قهوه اسپشیالتی را در کافهها به ندرت میبینید و از طرفی هم، بر کسی پوشیده نیست که اولین هدف هر کسب و کاری، درآمدزایی است. خوب حالا باید ببینیم این دو مورد چه منافاتی باهم دارند؟؟
قهوه اسپشیالتی از گونه قهوه عربیکا تهیه شده که در مناطق جغرافیایی با حساسیت بیشتری رشد میکنند که هزینه مراقبت بالایی دارند و با هزینه تمام شده بالاتری نیز به دست مصرف کنندگان میرسند؛ اما درعوض قهوه عربیکا تنوع به شدت بالا و کیفیت فوقالعاده بالایی دارد. قهوه عربیکا 70 درصد کل قهوه کشت شده در دنیا را به خود اختصاص داده است.
مقاله دانه قهوه عربیکا را در اینجا مطالعه کنید.
از طرفی قهوه روبوستا در مناطقی با حساسیت کشاورزی کمتر، مراقبتهای معمولی و در نهایت با قیمت کمتر به بازار عرضه میگردد. این قهوه دارای تنوع پایینتری در مقایسه با قهوه عربیکا است و تنها ۳۰ درصد تولید قهوه جهان را به خود اختصاص داده است.
خوب سوال این است که چرا بایستی قهوهای که تنوع کمتری دارد، دارای کیفیت پایینتری است و تنها ۳۰ درصد تولید کل جهان را به خود اختصاص داده است در تمامی کافههای ایران برای دوستداران قهوه سرو شود؟ تنها میتوان گفت «کسب درصد سود بیشتر از فروش قهوه روبوستا».
علاوه بر مورد ذکر شده، متاسفانه استفاده بیش از حد قهوه روبوستا در کافههای ایران، ذائقه طرفداران قهوه را تغییر داده است و تعداد زیادی از افرادی که هر روز قهوه میل میکنند، بر این باورند که قهوه روبوستا به دلیل طعم بسیار تلخ و کافئین بالا بهترین قهوه است. به عبارتی معیار سنجش آنها برای شناخت قهوه باکیفیت اشتباه شکل گرفته است و قهوه اسپشیالتی را بر اساس باوری اشتباه ارزیابی میکنند. این تغییر ذائقه باعث شده است تعداد زیادی از کافهها و باریستاها زحمت شناخت قهوههای بیشتر و باکیفیتتر را به خود ندهند و با قهوه روبوستا که ارزانتر است و سود بیشتری هم برای آنها خلق میکند هر روز نوشیدنی که مصرف زیاد آن برای سلامت شما مضر است را به شما بفروشند.
مقاله دانه قهوه روبوستا را در اینجا مطالعه کنید.
تاثیر باورهای اشتباه مصرف کنندگان قهوه بر عدم استقبال از قهوه اسپشیالتی
میزان کافئین
بارها شنیدیم که افراد زیادی وارد کافه شدهاند و از باریستا، طلب قهوهای کردهاند که دو روز نخوابند یا اینکه بیخوابی آنها را جبران کند. هیچ قهوهای نمیتواند شما را دو روز بیدار نگه دارد و بیخوابی شما را جبران کند. مدت زمان ماندگاری کافئین قهوه چه قهوه اسپشیالتی باشد چه روبوستا یکسان است. بسته به اینکه شما چند میلیگرم کافئین (کافئین موجود در یک فنجان قهوه به نوع قهوه، رست و دم آوری بستگی دارد.) در یک مرتبه نوشیدن قهوه دریافت میکنید، ۵ ساعت بعد از نوشیدن به نیمه عمر کافئین میرسید و ۵۰ درصد کافئین دریافتی کاهش مییابد. پس کافئین موجود در یک فنجان قهوه به هیچ عنوان برای مدت طولانی در بدن شما ماندگاری ندارد. تنها اتفاقی که رخ میدهد این است که اگر شما کافئین زیادی دریافت کرده باشید، در ۵ ساعت اول میزان کافئین بیشتری در بدن شما مصرف میشود که به صورت تپش قلب، احساس اضطراب، سرخوشی کاذب و … خود را بروز میدهد. اما قهوه اسپشیالتی به دلیل استفاده از قهوه عربیکا میزان کافئین ملایمتری در بدن شما آزاد میکند که احساس خوشایند مصرف کافئین را بدون تجربه عوارض جانبی آن احساس خواهید کرد.
بهتر است به جای اینکه به دنبال قهوهای باشیم که مانع از خوابیدن ما شود، در پی مصرف قهوهای باشیم که برای سلامت ما مضر نیست، با متابولیسم ما سازگار است و در نهایت هم اختلالی در خواب ما ایجاد نمیکند باشیم.
طعم قهوه
سیاری از افرادی که قهوه مینوشند بر این باورند که قهوه عربیکا ترش مزه است، در حالی که بایستی مزه قهوه تلخ باشد. این باور کاملا اشتباه است، چرا که قهوه عربیکا به دلیل تنوع بالای طعمی که دارد قهوه عربیکا تلخ هم داریم و تمامی آنها ترش نیستند. تلخی و ترشی طعمه به گونه و نحوه فرآوری قهوه بستگی دارد و این باور که تمامی قهوههای دانه عربیکا ترش است باور اشتباهی است. علاوه بر مورد ذکر شده، قهوه اسپشیالتی که از گونه عربیکا تهیه میگردد طیف وسیعی از مزهها را از تلخ تا ترش پوشش میدهد و افراد میتوانند با توجه به ذائقه خود طعم مورد علاقهشان را انتخاب کنند. این تنوع مزهای در قهوه اسپشیالتی باعث شده است قهوه اسپشیالتی در دنیا به اولین انتخاب مصرف کنندگان قهوه تبدیل شود.
جمع بندی
قهوه اسپشیالتی (کیفیت ویژه) بدون شک جزو باکیفیتترین قهوههای موجود در بازار است. پس هر زمان با این قهوه مواجه شدید مطمئن باشید که با قهوه باکیفیتی روبرو هستید و در کیفیت آن شک نکنید. قهوه اسپشیالتی تهیه شده از دانه قهوه عربیکا دارای کافئین مورد نیاز بدن شما است و عملکرد بسیار عالی بدون عوارض جانبی دارد. مزه قهوه کیفیت ویژه ترش نبوده و دوستداران قهوه طیف وسیعی از قهوه تلخ تا ترش را میتوانند از قهوه اسپشیالتی تهیه کنند.