این روزها که تجارت رکن اصلی رشد اقتصادی کشورها است؛ حجم گردش سرمایه، در بخش های مختلف تجاری بسیار بالا است و متاسفانه، تا به حال، هیچ سهم قابل توجهی از این سرمایه، به نیروی کار اختصاص داده نشده و همیشه این افراد مورد تبعیض قرار گرفتهاند. تجارت عادلانه قهوه، موضوعی است که متاسفانه چندان در تولید این محصول جدی گرفته نمی شود و سهم سالانه کشاورزان و کارگران از این صنعت، بسیار ناچیز خواهد بود. به عبارت دیگر، کارگران زحمات موفقیت این تجارت را متحمل میشوند اما منافع اقتصادی آن، به تجار می رسد. در قرن 21 که مفاهیمی مانند حقوق بشر و احترام به تمامی انسانها فارغ از شغل آنها به بحث داغ جوامع پیشرفته تبدیل شده، سازمان تجارت جهانی، مدل تجارت عادلانه را با هدف حمایت از حقوق کارگران پیاده سازی کرده است. با وجود قوانین حمایتی متعدد در این زمینه، همچنان برخی صنایع از این مدل پیروی نمی کنند اما از طرفی، تعداد کسب و کارهای مختلفی که هر ساله، تجارت عادلانه را به عنوان یکی از اهداف خود تعیین می کنند، رو به افزایش است.
با انتخاب تجارت عادلانه قهوه، بیش از 750000 کشاورز و کارگر مشغول در این مزارع قهوه مورد حمایت قرار میگیرند تا با کسب درآمد مناسب، حفاظت از زیست بوم محلی و سرمایهگذاری در مزارع و جوامع خود، بر اساس تلاش خود از رفاه قابل قبولی برخوردار باشند.
تغییرات آب و هوایی، یکی از موارد دیگری است که بر روی زندگی کشاورزان خُرد، تاثیر منفی دارد و می تواند تولید محصول آنها را در یک سال، تحت تاثیر قرار دهد. این کشاورزان، هزینههای مسکن، بهداشت و تحصیل فرزندان خود را از کشاورزی و کار بر روی مزارع دیگران تامین میکنند و اگر در شرایط حساس کنونی، یک سال محصول آنها به ثمر ننشیند، با بحرانهای زیادی روبرو خواهند شد. در همین راستا، انجام معاملات ذیل تجارت عادلانه قهوه این امکان را فراهم ساخته است که از کشاورزان و کارگران در مقابل آسیبهای اقتصادی محافظت کرده و رفاه آنها را در معادلات تجاری درنظر گرفته شود.
نگاهی کوتاه به صنعت قهوه
قهوه با ارزش ترین و پرمصرف ترین محصول کشاورزی استوایی است که حدود 125 میلیون نفر برای امرار معاش، به آن وابسته هستند. 80 درصد از قهوه جهان توسط کشاورزان خُرد تولید میشود که بسیاری از آنها به دلیل نوسانات قیمتها، در کسب درآمد با چالشهای زیادی مواجه هستند. قیمت قهوه به طور متوسط هر سه دقیقه یکبار تغییر میکند و معمولا این نوسانات در قیمت این محصول، به دلیل رویدادهای آب و هوایی در کشورهای تولیدکننده، نوسانات ارزش گذاری ارز یا تغییرات ناگهانی عرضه و تقاضا رخ میدهد.
در حالی که صنعت جهانی قهوه در حال حاضر بیش از 200 میلیارد دلار در سال تولید سرمایه دارد، درآمد متوسط کشاورزان در 20 سال گذشته تغییری نکرده است یا با در نظر گرفتن هزینه های کشاورزی بالاتر در این سالها و البته، توجه نکردن به تجارت عادلانه قهوه، می توان گفت که در واقع درآمد آنها کاهش یافته است.
جدا از پیامدهای اقتصادی آشکار نوسان قیمت برای کشاورزان قهوه، موضوعات قابل توجه دیگری نیز از قبیل افزایش کار اجباری کودکان، کاهش نظارت بر محیطزیست، ناامنی غذایی، افزایش نرخ مهاجرت و کیفیت پایین زندگی کشاورزان قهوه وجود دارد که لزوم پیاده سازی تجارت عادلانه قهوه را از هر زمان دیگری مهمتر میکند.
کشاورزانی که قادر به تامین هزینههای اولیه تولید خود نیستند، نمیتوانند در بازسازی مزرعه یا پیاده سازی روشهای کشاورزی دقیقتر که عرضه مداوم قهوه با کیفیت را تضمین میکند، مشارکت نمایند و در نهایت، تاثیر این موارد موجب آسیب رسیدن به میزان فروش سالانه آنها خواهد شد. این چرخه فقر، هم نسل حال حاضر و هم نسل های آینده کشاورزان قهوه را با خطرات زیادی مواجه میکند که بر صنعت قهوه تاثیر منفی می گذارد.
تجارت عادلانه قهوه یک تضمین پایداری جهانی است که حداقل قیمت قهوه را برای فروش در مزارع، مشخص میکند. حداقل قیمت بر اساس حفاظت از کشاورزان در برابر نوسانات قیمت عمل میکند. تجارت عادلانه قهوه، برای تمامی تعاونیها و مراکز خرید قیمت تعیین میکند و آنها موظف هستند قهوه را با مبلغی پایین تر از این مقدار از کشاورزان خرید نکنند. گفتنی است که معیار اصلی تعیین این قیمت ها، جمعی از کشاورزان تولید کننده قهوه هستند.
تجارت عادلانه قهوه چگونه کار می کند؟
داد و ستد عادلانه و مبتنی بر رعایت حقوق کارگران، مسیری است که در نهایت، به سود صاحبان کسب و کارها نیز خواهد بود. در صنعت تولید قهوه، این مسیر با در نظر گرفتن موارد متعددی و به شرح زیر پیش می رود:
قدرت در دست تعاونیهای کشاورزان کوچک
برخلاف برخی از گواهینامههای قهوه، Fair Trade فقط به کشاورزان در مقیاس کوچک و نه مزارع در مقیاس صنعتی، گواهی میدهد. کشاورزان در تعاونی هایی که به صورت دموکراتیک سازماندهی شدهاند، با یکدیگر کار میکنند و در مورد مسائل پیرامون صنعت قهوه تصمیم گیری خواهند کرد. راه اندازی این تعاونیها، مزایایی از قبیل قدرت چانه زنی بیشتر کشاورزان، توانایی انجام خریدهای مشترک، دسترسی آسان به امور مالی، یادگیری معاملات اصولی و متقابل را به همراه دارد.
ایجاد درآمد پایدار برای کشاورزان قهوه
تعریف ترکیبی از حداقل قیمت داد و ستد منصفانه و حق بیمه در تجارت عادلانه قهوه به این معنی است که کشاورزان درآمد پایدار داشته باشند و به آنها اجازه داده شود تا مشاغل و خانواده خود را با برنامه ریزی مدیریت کرده و برای آینده خود و فرزندانشان برنامه طولانی مدتی داشته باشند.
تعریف استانداردهای تجارت عادلانه برای تعاونیها
استانداردهای قوی اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی تجارت منصفانه، عاملی کلیدی در کارکرد زنجیرههای ایجاد ارزش برای کشاورزان و کارگران، افزایش شفافیت و پاسخگویی و کمک به محافظت از آسیبپذیرترین افراد در برابر استثمار مرتبط با تجارت است.
پشتیبانی از شبکه تولید کننده
شبکههای تولیدکننده تجارت عادلانه قهوه، توسط بیش از 150 کارمند صحرایی مستقر در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین از کشاورزان و کارگران حمایت میکنند.
تغییر در راستای سازگاری با اقلیم در حال تغییر
دادوستد عادلانه، از تعاونی های قهوه توسط اجرای پروژه های مربوط به سازگاری با تغییرات آب و هوا و بهبود شیوه های کشاورزی پایدار حمایت میکند. به عنوان مثال، در مدرسه آب و هوا NAPP که در تعدادی از کشورهای آسیایی در سال 2019 راه اندازی شد؛ تمامی موضوعات چالشی در زمینه تغییرات آب و هوایی و راههای مقابله با آن به افراد مرتبط به این صنعت آموزش داده می شود.
ایجاد برابری جنسیتی در مزارع قهوه
شبکه های تولیدکننده که تحت پوشش تجارت عادلانه قهوه هستند، از برنامه هایی برای بهبود موقعیت زنان در مزارع قهوه، از جمله آموزش آنها حمایت میکنند. به طور مثال، پروژه Women in Coffee در تعاونی Kabng’etuny در کنیا با این هدف راه اندازی شده و تاکنون دورههای آموزشی بسیاری برگزار کرده است.
توجه به نسل بعدی فعالان حوزه قهوه
سرمایه گذاری در مهارت های کسب و کار و آموزش رهبری برای جوانان، به آنها این امکان را می دهد که در مزارع خانوادگی خود باقی بمانند و بتوانند به شغل خود به عنوان مشاغل بلند مدت و قابل اتکا فکر کنند، نه اینکه مزارع را رها کرده و برای کار به نقاط دیگر مهاجرت کنند. CLAC یک پروژه تغییر آب و هوا برای جوانان در بولیوی است و به آنها روشهای کشاورزی متناسب با تغییرات اقلیمی را آموزش میدهد.
توجه به تجارت عادلانه در قهوه موآ
ما بر این باوریم که در صنعت تولید قهوه در دنیا، هر کسی که تلاش میکند؛ بایستی متناسب با تلاش خود از زندگی با سطح رفاه مناسبی برخوردار باشد. در همین راستا، قهوه موآ تنها محصولاتی که برچسب تجارت عادلانه دارند را خریداری و به مشتریان خود عرضه می کند. این محصولات علاوه بر کیفیت بالا، در زنجیره تولید خود، فشاری بر کارگران یا سایر پرسنل درگیر روند تولید وارد نکرده و تمامی این افراد را به تناسب توانمندی و تلاش خود، در سود ناشی از فروش قهوه دخیل خواهند کرد.