چرا قهوه را فنجان جو می ‌نامند؟

اصولا تغییرات بزرگ در سبک زندگی، تاثیرات متعددی بر روی فرهنگ و ادبیات یک جامعه خواهد داشت. قهوه نیز از این قاعده مستثنی نیست و با گره خوردن این ماده به ادبیات جوامع غربی، اسامی متعددی مانند فنجان جو، برای نامگذاری آن در نظر گرفته می شود. در این مقاله، در رابطه با این نام و علتی که برای نسبت دادن آن به قهوه ذکر می شود، صحبت خواهیم کرد؛ با ما همراه باشید.

تاثیر قهوه بر فرهنگ جوامع

پس از اینکه قهوه جایگاه خود را در زندگی روزمره افراد در جوامع شهری پیدا کرد؛ به مرور رفتارها، ادبیات و فرهنگ افراد را تحت تاثیر قرار داد. به طور مثال، امروزه قرارهای اول افراد با هدف آشنایی بیشتر با یکدیگر در کافه‌ها اتفاق می‌افتد و تقریبا به یک رویداد اجتماعی تبدیل شده است.

یکی از واژه‌هایی که با گسترش قهوه در جامعه مورد استفاده قرار می گیرد، واژه “cup of joe” یا فنجان جو است. در آمریکا از این واژه به جای “یک فنجان قهوه” استفاده می‌کنند و تقریبا اولین کلمه‌ای است که همراه با اسم قهوه به ذهن افکار عمومی خطور می‌کند. واژه “فنجان جو” در قرن بیستم و در سالهای بین جنگ جهانی اول تا ۱۹۳۰ به دامنه لغات افرادی که قهوه می‌نوشیدند، اضافه شد؛ البته، منبع دقیق و موثقی که این امر را تایید کند وجود ندارد و تنها مشاهدات افراد و تجربیات آنها روایت کننده این نامگذاری است.

برند قهوه مارتینسون و فنجان جو

قهوه مارتینسون اولین برندی بود که اصطلاح “فنجان جو” را به عنوان علامت تجاری خود انتخاب کرد. این برند در سال 1898 توسط جو مارتینسون در نیویورک تاسیس گردید؛ استفاده این برند از نام فنجان جو برای معرفی قهوه، گمانه زنی ها را به این سمت سوق می‌دهد که در زمان تاسیس این برند نیز، این اصطلاح مورد استفاده مصرف کنندگان قهوه قرار می گرفته است؛ البته که ریشه این اسم و شروع استفاده از این اصطلاح بر اساس نام مالک این برند نیز یکی از دیگر احتمالات مطرح شده در این رابطه است. پس از این نامگذاری، به مرور این نام تا دهه 1930 از نام یک برند محلی به یک اصطلاح پرکاربردتر تبدیل شد.

نظریه جوزفوس دانیلز (Josephus Daniels)

این نظریه اغلب به عنوان منبع اصلی بکارگیری نام فنجان جو برای قهوه شناخته می‌شود، اگرچه بسیاری از کارشناسان فکر می‌کنند که احتمال درست بودن این نظریه وجود ندارد. داستان از این قرار است که در طول جنگ جهانی اول، جوزفوس دانیلز منشی نیروی دریایی تحت ریاست وودرو ویلسون بود که به دلیل اعمال قوانین سختگیرانه ای که کل نیروی دریایی باید از آنها پیروی می‌کرد، شهرت داشت. یکی از بدترین تصمیمات وی این بود که مصرف هرگونه الکل در تمام پایگاه‌های دریایی به طور کامل غیرقانونی اعلام شد؛ این تصمیم به این معنی بود که قهوه، قویترین نوشیدنی در دسترس ملوانان بود. از این رو، قهوه را برای توهین به شخص جوزفوس دانیلز، به نام “فنجان جوزف” و در نهایت، “فنجان جو” می‌نامیدند.

دلیل اصلی انتقاد از این نظریه این است که اولین اشاره‌ای که به «فنجان جو» در هر منبعی می‌شود به سال 1930 یعنی 16 سال پس از آن که جوزفوس دانیلز این دستور را صادر کرد؛ باز می گردد. البته این موضوع، نظریه نظریه جوزفوس دانیلز را غیرممکن نمی‌کند، اما به طور حتم، آن را کمی بعید و دور از ذهن خواهد کرد.

سایر نظریه ها برای نامگذاری فنجان جو

دو نظریه اصلی دیگر نیز در رابطه با نام فنجان جو وجود دارد که به عنوان ریشه‌های احتمالی این اصطلاح ارائه شده است.

·        نظریه اول: جو ممکن است شخصی باشد که مدتهاست به عنوان یک مرد معمولی و به صورت روزمره قهوه می ‌نوشد. 

برداشت احتمالی از این نظریه این است که قهوه، یک نوشیدنی برای عموم افراد یک جامعه است؛ البته هیچ مدرک واقعی برای تایید این موضوع وجود ندارد؛ اما با این حال، این نظریه‌ برای نامگذاری فنجان جو نیز، چندان دور از ذهن نیست. امکان دارد چنین فردی وجود داشته باشد و افراد مختلف، شخص مذکور را با این نام صدا زده باشد و کمی بعد نیز،  اصطلاح فنجان جو به جامعه راه پیدا کرده است.

·        نظریه دوم: فنجان جو، کوتاه شده نام دیگری است.

این نظریه بر این باور است که اصطلاح “فنجان جو” صرفا برای کوتاه کردن اصطلاح رایج دیگری در زمان های قدیم به نام “فنجان جاموکه” مورد استفاده قرار می گرفته است. “جاموکه” کلمه‌ای بود که از ادغام دو اصطلاح عامیانه رایج دیگر برای قهوه، شامل “جاوا” و “موکا” ساخته شد و در نهایت، به شکل کلمه “جو” خلاصه شد. این نظریه در کتابچه راهنمای افسران نظامی در سال 1931 ذکر شده است و تصور می‌شود که در همان زمان، عبارت فنجان جو برای اولین بار در بین مصرف کنندگان قهوه رایج شد.

اگرچه ممکن است منشأ دقیق اصطلاح “فنجان جو” را ندانیم، اما این امر نمی‌تواند مانع لذت بردن از این نوشیدنی بسیار لذیذ شود. پیشنهاد ما در قهوه موآ است که شما هر اسمی را که برایتان لذت‌بخش‌تر است، انتخاب کنید و با همان نام، قهوه خود را صدا بزنید!