کشت قهوه و انواع روش های آن

تولید قهوه اصولا به صورت کشت گیاه در مزرعه‌هایی با وسعت بالا انجام می‌شود. دو گونه اصلی گیاهان قهوه عربیکا و روبوستا درختچه های همیشه سبز گرمسیری یا درختان کوتاه قد با منشا آفریقایی هستند. این درختچه‌ها با هدف برداشت گیلاس قهوه،‌ برشته‌کاری آنها و در نهایت دم کردن دانه قهوه پرورش داده می‌شوند. در این مقاله، توضیحاتی پیرامون کشت قهوه را ارائه خواهیم کرد؛ با ما همراه باشید. 

درباره کشت قهوه

گونه های قهوه عربیکا (Arabica) بیشتر در آمریکای لاتین کشت می‌شود؛ در حالی که تنوع قهوه روبوستا (Robusta ) در قاره آفریقا و آسیا بیشتر است؛ البته توجه داشته باشید که این بدین معنی نیست که دانه عربیکا در آفریقا کشت نمی‌شود و حتی در مواردی نیز، کیفیت دانه‌های قهوه عربیکا در آفریقا بسیار بالا است. قهوه عربیکا نسبت به قهوه روبوستا، میزان کافئین کمتری دارد و همچنین دارای تنوع طعمی بالاتر و رایحه قوی تری است.

قهوه عربیکا در ارتفاعات بالایی کشت می‌شود و شرایط نگهداری سخت‌تری دارد؛ این در حالی است که قهوه روبوستا در ارتفاع پایین کشت شده و در مقابل آفات محیطی مقاوم‌تر است و آنچنان نیازمند مراقبت های سفت و سخت نیست. در ادامه، توضیحات کامل تری درباره کشت قهوه عربیکا و ربوستا ارائه خواهیم کرد.

نکاتی در مورد کشت قهوه عربیکا و ربوستا

شرایط دخیل در آب و هوا مانند دما و بارندگی، مهمترین عامل رشد قهوه هستند. مطلوب ترین دمای کشت قهوه بین 23 تا 28 درجه سانتیگراد است و بهترین میزان بارندگی برای رشد این گیاه نیز، بین 1500 تا 2000 میلی متر در سال گزارش شده است و در مکان‌هایی که بارندگی سالانه کمتر از این میزان باشد، مقدار کسری بارندگی، با آبیاری دستی جبران می‌شود.

گونه های عربیکا نسبت به روبوستا، مقاومت کمتری در برابر آفات دارند و آسیب پذیرتر هستند؛ همچنین، برای رشد بهتر به آب و هوای نیمه گرمسیری خنک نیاز دارند. این نوع قهوه بایستی در ارتفاعات بالا (بین 600 تا 2000 متر) کشت شود و به رطوبت زیادی نیز در محیط کشت آن وجود داشته باشد؛ علاوه بر این، بهتر است که این قهوه در  زیر سایه درختان بزرگتر کاشته شوند. در مقابل، قهوه روبوستا در برابر شرایط محیطی مقاومت بیشتری دارد و می‌تواند در ارتفاعات پایین تر (از سطح دریا تا 600 متر) رشد کند. همین توضیحات به ما نشان می‌دهد که شرایط کشت قهوه، به نوع گونه این گیاه بستگی دارد.

امروزه، اکثر مزارع قهوه در زمین های جنگل های طبیعی یا جنگل های اصلاح شده واقع شده‌اند. گیاهان قهوه جوان در لابلای بافت گیاهی قدیمی و با تعدادی بین 1200 تا 1800 عدد در هر هکتار، به صورت متغیر کشت می‌شوند. نهال ها یا قلمه های این گیاه در ابتدای فصل بارانی، با دقت بالا در گلخانه‌ها کاشته شده و حدود ۳ یا ۴ سال از این قلمه‌ها مراقبت می‌شود تا آنها را برای شرایط جدیدی که قرار است در آن کشت شوند، آماده کنند.

کشت قهوه به صورت سایه دار و در برابر نور خورشید

برخی از مزارع قهوه در سایه درختان دیگر کشت می‌شوند؛ این امر به رشد طبیعی گیاهان و تقلید آنها از درختان جنگلی کمک شایانی می‌کند. سایه درختان بزرگ ‌تر، دریافت نور ملایم ‌تری را فراهم می‌کند و خاک غنی اطراف درخت نیز به رشد درختچه قهوه کمک می‌کند. علاوه بر مزایایی که این روش برای درختچه قهوه دارد، قطع نکردن درختان به منظور کشت قهوه، به حفظ محیط زیست و فراهم کردن شرایط کشاورزی پایدار کمک می‌کند.  

در این روش، زیستگاه بومی بسیاری از پرندگان و جانوران نیز تخریب نمی‌شود و درختچه قهوه بدون اینکه آسیبی برای محیط اطرافش ایجاد کند، به آن زیست بوم اضافه شده و از شرایط محیطی محل کشت بهره می ‌برد. روش کشت قهوه در سایه، به طور قابل توجهی باعث بهبود روند کاهش کربن، کاهش فرسایش خاک و حفظ تنوع زیستی می‌شود. این روش، در نهایت منجر به تولید قهوه با عطر و طعم خاصی می‌شود که قیمت آن از دیگر قهوه‌های تجاری بالاتر است.

با افزایش تقاضا برای خرید قهوه در سراسر جهان به منظور دستیابی به حجم تولید بالای قهوه، بسیاری از مزارع قهوه به صورت کشت در معرض نور مستقیم آفتاب گسترش یافتند و باعث جنگل زدایی مناطق بزرگی از آمریکای مرکزی و سایر مناطق رشد قهوه شدند. این روش، مزایای روش قبل را ندارد و در حال حاضر به عاملی برای تخریب محیط زیست تبدیل شده است. در این روش، درختان قهوه به دلیل اینکه در معرض مستقیم نور خورشید قرار دارند، مستعد ابتلا به بیماری های بیشتری هستند و بنابراین، در مقایسه با کشت قهوه سایه دار، به سموم دفع آفات بیشتری نیاز دارند. در این روش کشت، سازگاری قهوه روبوستا در مقابل دریافت نور خورشید از قهوه عربیکا بیشتر است.

هر ساله روش‌های کشت قهوه در حال تغییر هستند و تمامی افرادی که در این صنعت فعالیت می‌کنند با تلاش خود به دنبال یافتن مسیری بدون آسیب و بهره‌وری بالا هستند.